Τέτοιον καιρό θυμάμαι, με το που έπιαναν τα πρώτα κρύα και τα
πρωτοβρόχια έβρισκε πάντα η γιαγιά η Δέσποινα την ευκαιρία για να μας
αποδείξει ακόμη πιο τρανά την αγάπη της, ίσως μαζί και το μεράκι της
για τη δημιουργία του φαγητού που είχε διδαχθεί από τη μάνα της, την
προγιαγιά Σοφία.
Δεν έχω ξαναδεί άνθρωπο να μπορεί να
μετατρέψει κυριολεκτικά μια χούφτα στάχτη -με νερό κι αλεύρι, ζάχαρη,
κανέλες και γαρίφαλα- στο ωραιότερο γλυκό που έχω φάει ποτέ. Κι έτσι κι
έπεφτε στα χέρια της και κανένα βάζο με ταχίνι, τρέμετε ουρανίσκοι από
την ηδονή! Θυμάμαι έλεγε πως το μυστικό για να σου πετυχαίνει κάθε
φαγητό είναι τα λίγα και απλά υλικά. Το τηρούσε πάντα, σαν κανόνα. Και
πώς να μην το τηρήσει δηλαδή, λες κι είχε επιλογή μέσα στη φτώχια της.
Τι πίτες, τι γλυκά σιροπιαστά, τι αρτοσκευάσματα, όλα με τη φιλοσοφία
της οικονομίας της φύσης, της αρμονίας των υλικών, της απόλυτης
ορθολογικής χρήσης των πόρων.
Σε τι είχαν άλλωστε πρόσβαση τα
χρόνια της νιότης της οι άνθρωποι; Να- λίγο αλεύρι από το μύλο του
χωριού, με το πίτουρό του μέσα, να λίγο λάδι απ τις ελιές, λίγο γιαούρτι
και τυρί που έπηζαν απ τα γάλατα των ζώων- και χώριζαν κι ένα πιατάκι
πολύτιμο βουτύρι για να φάνε τα παιδιά. Να - λίγα αυγά από τις κότες,
χορταρικά, βολβούς και ρίζες και μανιτάρια που ήταν άφθονα κι ελεύθερα
στη φύση. Κανένα νεροκρόμμυδο και κολοκύθες απ τον κήπο. Και φρούτα
άγρια, μούρα, κράνα για μαρμελάδες και πιοτά γλυκά. Και να στεγνώνουνε
τα σύκα, τα δαμάσκηνα, τα αχλάδια, τη σταφίδα, δεμένα σε κλωστές σαν
γιορτινές γιρλάντες, για το χειμώνα που δε θα χουν.
Οι κήποι
όλοι γεμάτοι με μυρωδικά, σε μια μεριά η ρίγανη, σκαρφαλωμένη δίπλα στο
ντουβάρι, αλλού ο μάραθος, το δεντρολίβανο, οι πιπερίτσες οι καυτερές οι
σπέτσες, που έτσι και ξέχναγες κι έτριβες τα μάτια σου αφού τις είχες
πιάσει έκλαιγες για ώρες. Και οι τσουκνίδες παντού ολόγυρα στους
δρόμους. Φοβέρα και παιχνίδι. «Θα σε τσικουνίσω»! Και έπεφταν με τα
μούτρα μες στα αγκάθια και τίποτα δεν πάθανε.
Αυτή η
πλουτοφτώχια! Ούτε ακριβά παιχνίδια, ούτε μοντέρνα ρούχα, ούτε
διασκεδάσεις κι έξοδοι σε μπαρ. Οι πλουτόφτωχοι θεοί φτιάχνουν πατάτες
τυλιγμένες με μπαμπάκι που βελάζουνε δίπλα στην χόρτινη τσοπάνα. Κι
επάνω απ τα κεφάλια να πετάνε πύραυλοι από καλαμπόκια με φτερά. Τόξα και
βέλη από κλαριά, ένα σχοινί και μια σανίδα για μια κούνια, ένας
σουγιάς να κάνει τρύπες στα καλάμια. Τόσα χρειάζεται ένα παιδί για να
δημιουργήσει το δικό του κόσμο. Χώμα και νερό. Να κατουρήσει στις πέτρες
για να αλλάξουν χρώμα. Να επιβληθεί στη φύση και να αλλάξει το
περιβάλλον γύρω του χωρίς σπατάλη και φθορά. Αυτό άλλωστε προσπαθεί να
πει και η θρησκεία, το ίδιο που έλεγε και η γιαγιά για τη μαγειρική. Με
χώμα και νερό φτιάχνεται η πλάση. Θέλει απλότητα κι αφαίρεση η
δημιουργία. Θέλει να αποδομείς το κάθε τι στα βασικά στοιχεία του. Δεν
πετυχαίνει η συνταγή με πολλά και περίπλοκα. Η δημιουργικότητα- δόμηση
γεννιέται από την έλλειψη δομής κι όχι από την περίσσια…
Τριανταφυλλιά Ηλιοπούλου
0 Σχόλια