Το τρένο είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό ορόσημο για τη σύγχρονη ιστορία. Έφερε την ενιαία ώρα, πέρασε τον κόσμο στη βιομηχανική εποχή και συνέδεσε με τον πολιτισμό κοινωνίες που πριν από την έλευσή του ζούσαν σε πρωτόγονες συνθήκες.
Στην Ελλάδα ο σιδηρόδρομος κατασκευάστηκε μετ’ εμποδίων, αλλά ολοκληρώθηκε νωρίς, για τα δεδομένα ενός νέου κράτους, που έβγαινε από το μεσαίωνα της οθωμανικής υποδούλωσης. Στυλοβάτης της ανάπτυξής του ήταν ο Χαρίλαος Τρικούπης, ο οποίος επέβαλλε το όραμά του ύστερα από σκληρές κόντρες με τους πολιτικούς του αντιπάλους, μεταξύ άλλων, και για το πλάτος των γραμμών του νέου δικτύου. Η επιμονή του χάρισε στον ίδιο το προσωνύμιο «σιδερένιος» και στην Ελλάδα ένα «όχημα» για να προλάβει το σύγχρονο δυτικό κόσμο.
~Η πρώτη ατμομηχανή-Φεβρουάριος 1804-
Όταν ο βρετανός εφευρέτης Richard Trevithick έβαλε τον πρώτο λειτουργικό ατμοκίνητο συρμό σε ράγες για να ενώσει το ορυχείο και σιδηρουργείο Pen-y-darren με τη γειτονική πόλη Abercynon στη νότια Ουαλία, δεν είχε καν ιδέα τι αντίκτυπο έμελλε να έχει η μόλις και μετά βίας πετυχημένη μηχανή του. Μέσα σε λίγες μόλις δεκαετίες από την πρώτη αυτή αισιόδοξη δοκιμή, τα επιβατικά τρένα θα γινόταν το Νο 1 μέσο μετακίνησης για εκατομμύρια ευρωπαίους πολίτες, μια εφεύρεση που θα άλλαζε δραστικά το τοπίο των μετακινήσεων, της βιομηχανίας και της ίδιας της κοινωνίας τελικά. Ο σιδηρόδρομος θα άγγιζε βέβαια τα χρυσά του χρόνια στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, εδώ μιλάμε όμως για τα ίδια τα θεμέλια της εφεύρεσης που συγκλόνισε τον κόσμο.
Υπήρχαν εποχές που τα τρένα κινούσαν την οικονομία, μεταφέροντας ανθρώπους, χρήματα, χρυσό, τιμαλφή και άλλα πολύτιμα αντικείμενα. Κι έτσι τα κινούμενα αυτά χρυσωρυχεία δεν θα μπορούσαν να μην έμπαιναν στο στόχαστρο των κακοποιών, έτσι ιδανικά καθώς φάνταζαν για ληστείες. Κι αν την τιμητική στα χτυπήματα τρένων την έχει φυσικά η αμερικανική Άγρια Δύση, με τους διαβόητους πιστολέρο να γίνονται φόβος και τρόμων των χρηματαποστολών, δεν κατέχει βέβαια την αποκλειστικότητα.
Παρά το γεγονός ότι ο θρύλος θέλει τον «πολύ» Jesse James να είναι ο πρώτος που δοκίμασε το σπορ, η πραγματική ιστορία είναι κομματάκι διαφορετική. Ήταν στις 5 Νοεμβρίου 1870, στα δυτικά του Ρένο της Νεβάδα, όταν η επιβατική αμαξοστοιχία της Central Pacific καταλήφθηκε από ομάδα παράνομων, οι οποίοι γνώριζαν για το φορτίο χρυσού που μετέφερε ο συρμός. Ο οδηγός αναγκάστηκε να λύσει τα βαγόνια από τη μηχανή και κατόπιν τον υποχρέωσαν, υπό την απειλή όπλου, να ζητήσει από τον φύλακα του βαγονιού-χρηματοκιβωτίου να του ανοίξει. Όταν η πόρτα ξεκλείδωσε, οι πιστολέρο υποδέχτηκαν τον φύλακα με τις καραμπίνες τους και κατόπιν άνοιξαν τα κιβώτια και αποκάλυψαν πράγματι κάπου 41.000 δολάρια σε χρυσά νομίσματα, σε μια εποχή που στην Άγρια Δύση το στρέμμα γης κόστιζε κάπου στα 5 δολάρια. Οι ληστές άφησαν μάλιστα πίσω τους 8.000 δολάρια σε ασήμι και άλλα 15.000 δολάρια σε ράβδους χρυσού και τραπεζικές επιταγές, αν και δεν θα προλάβαιναν να χαρούν τη λεία τους, καθώς όλοι τους πιάστηκαν ή σκοτώθηκαν στο ανθρωποκυνηγητό της αστυνομίας.
~Οριάν Εξπρές: Το θρυλικό τρένο της απόλυτης πολυτέλειας
Toν Ιούνιο του 1883 τέθηκε σε λειτουργία το Οριάν Εξπρές, το πρώτο διηπειρωτικό τρένο, το οποίο έγινε γνωστό μέσα από το μυθιστόρημα της Αγκάθα Κρίστι και τις ταινίες του Τζέιμς Μποντ. Ξεκινούσε από το Παρίσι και έφτανε μέσω Βουδαπέστης και Βουκουρεστίου έως την τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία, καλύπτοντας απόσταση 2.740 χιλιομέτρων. Αυτή η διαδρομή διαρκούσε συνολικά 81 ώρες και τριάντα λεπτά. Ήταν ένα πολυτελές τρένο, το οποίο επέλεγαν για τις μετακινήσεις τους αριστοκράτες, πολιτικοί και βασιλιάδες, μεταξύ των οποίων ο εξόριστος Λεόν Τρότσκι, ο Αμερικανός συγγραφέας Έρνεστ Χεμινγουέι, ο «Λόρενς της Αραβίας», η «κατάσκοπος» Μάτα Χάρι και σημαντικοί Ευρωπαίοι του περασμένου αιώνα. Είχε ξύλινα χωρίσματα διακοσμημένα με ξυλόγλυπτα μοτίβα και υαλοπίνακες, ενώ μικρά αγαλματίδια συμπλήρωναν τη διακόσμηση του χώρου. Τα διαμερίσματα ήταν συνήθως δίκλινα. Είχαν αναπαυτικά κρεβάτια, ακριβά χαλιά και γραφεία. Τα γεύματα των ταξιδιωτών περιείχαν εδέσματα από έναν μάγειρα από τη Βουργουνδία, ακριβά κρασιά και σερβιρίζονταν σε ασημένια και πορσελάνινα σερβίτσια. Το τρένο ανήκε στον Βέλγο επιχειρηματία Ζορζ Ναχελμάκερς, ο οποίος είχε ζήσει στις ΗΠΑ και είχε ταξιδέψει με τα βαγόνια Πούλμαν. Τότε σκέφτηκε ότι στην Ευρώπη δεν υπήρχαν ανάλογα τρένα, που να συνδέουν τις μεγαλουπόλεις και όταν επέστρεψε στο Βέλγιο ξεκίνησε να υλοποιεί το σχέδιο του. Πρώτα απέκτησε άδεια χρήσης όλων των κρατικών σιδηροδρομικών δικτύων κατά μήκος της διαδρομής. Συμφώνησε να αλλάζουν ατμομηχανή κάθε φορά που το τρένο περνούσε τα σύνορα μιας χώρας και κατασκεύασε ένα πολυτελή συρμό βαγονιών, που όμοιό του δεν υπήρχε στην Ευρώπη. Αρχικά έκανε δρομολόγια δύο φορές την εβδομάδα και έφτανε μέχρι τον Δούναβη, όπου οι επιβάτες επιβιβαζόταν σε πλοίο στο Ρούσε της Βουλγαρίας, έπειτα πήγαιναν σιδηροδρομικώς στη Βάρνα και στη συνέχεια έφθαναν στην Κωνσταντινούπολη. Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο το Οριάν Εξπρές μπορούσε να περνάει μέσα από σήραγγα του Σεμπλόν, γι’ αυτό πλέον ονομαζόταν «Σεμπλόν Οριάν Εξπρές». Χιλιάδες Ευρωπαίοι έφταναν μέσω του Οριάν Εξπρές στην Ανατολή. Ένα από τα πιο δύσκολα ταξίδια του πραγματοποιήθηκε το 1929, όταν ακινητοποιήθηκε επί πέντε μέρες στο χιόνι και οι επιβάτες άρχισαν να λιποθυμούν από το κρύο. Το συμβάν αυτό ήταν αιτία να γράψει η Αγκάθα Κρίστι το μυθιστόρημα «Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές» Το τρένο συνέχισε κανονικά τα δρομολόγια μέχρι τη δεκαετία του ’70, όποτε άρχισε να χάνει την αίγλη του. Αργότερα μετονομάστηκε σε «Ντιρέκτ Οριάν Εξπρές» και τον Μάιο του 1977 πραγματοποίησε το τελευταίο του δρομολόγιο. Τα αεροπλάνα είχαν γίνει πλέον το μεταφορικό μέσο για μεγάλες αποστάσεις και τα τρένα επέλεγαν πλέον όλο και λιγότεροι ταξιδιώτες. Ωστόσο το αυθεντικό Οριάν Εξπρές συνέχισε να πραγματοποιεί δρομολόγια μέχρι τον Δεκέμβριο του 2009, όποτε αποσύρθηκε οριστικά και δεν μετακινήθηκε ξανά. Ένα από τα πολυτελή βαγόνια εστιατορίου του Οριάν Εξπρές, βρίσκεται στο Σιδηροδρομικό μουσείο της Θεσσαλονίκης. Ένας Αμερικανός επιχειρηματίας, ο James Sherwood έφτιαξε ένα τρένο-αντίγραφο του Οριάν Εξπρές χρησιμοποιώντας πέντε παλιά βαγόνια του τρένου. Η σημερινή διαδρομή ονομάζεται Venice Simplon Orient Express, ξεκινάει από το Λονδίνο και καταλήγει στη Βενετία σε ένα 24ωρο. Το κόστος είναι 2.080 ευρώ το άτομο.
~Το τρένο αστραπή της τελευταίας δεκαετίας
Τα τρένα μαγνητικής αιώρησης, γνωστά και ως maglev, δεν έχουν ρόδες, αλλά αιωρούνται πάνω από υπεραγώγιμους μαγνήτες που βρίσκονται κάτω από τις ράγες, μειώνοντας έτσι δραστικά τις τριβές και αυξάνοντας την ταχύτητα. Σε διάστημα μικρότερο από μια δεκαετία, συναγωνιζόμενη την Γαλλία και την Ιαπωνία, η Κίνα ανέπτυξε το μεγαλύτερο σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας σε όλο τον κόσμο. Οι κινεζικές υπερταχείες συχνά έφταναν τα 300 χιλιόμετρα την ώρα, ωστόσο το όριο ταχύτητας μειώθηκε τον Ιούλιο του 2011, έπειτα από μια σύγκρουση υψηλής ταχύτητας μεταξύ τρένων της CSR, στην οποία σκοτώθηκαν 40 άτομα. Παρά τα προβλήματα στο σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλής ταχύτητας, η Κίνα ξεκινά τα δοκιμαστικά δρομολόγια μιας νέας υπερταχείας που φτάνει τα 500 χιλιόμετρα την ώρα. Το νέο τρένο αναπτύχθηκε από θυγατρική της CSR Corp, του μεγαλύτερου κατασκευαστή τρένων στην Κίνα, αναφέρει το επίσημο πρακτορείο Xinhua και αναμεταδίδει το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Ο σχεδιασμός της υπερταχείας παραπέμπει σε «αρχαίο κινεζικό σπαθί». To πρότυπο του τρένου, που παρουσιάστηκε το Δεκέμβριο του 2011 στο Τσινγκντάο της επαρχίας Σαντόνγκ, είναι κατασκευασμένο από πλαστικό ενισχυμένο με ανθρακόνημα και κράματα του μαγνησίου, προκειμένου να μειωθεί το βάρος. Τον Νοέμβριο του 2014, η Σιδηροδρομική Εταιρεία Κεντρικής Ιαπωνίας έθεσε σε δοκιμαστική λειτουργία το πειραματικό τρένο μαγνητικής αιώρησης. Οι δοκιμές διήρκησαν 8 ημέρες. Το ιπτάμενο τρένο θα αρχίσει να εξυπηρετεί το κοινό από το 2027 και θα καλύπτει απόσταση 260 χιλιομέτρων σε μόλις 40 λεπτά.
~Πηγές Κειμένου:
http://www.mixanitouxronou.gr/
http://lefteria.blogspot.gr/
http://www.xorisorianews.gr/
http://www.tovima.gr/
http://roadstory.gr/
Σύνθεση κειμένου και επιμέλεια: Κωνσταντίνος Απόλλων Ηλιόπουλος
0 Σχόλια